1.9 ULUSLARARASI STANDARTLARA UYGUNLUK

Geçen son birkaç yıl boyunca, ulusal ve uluslararası düzenleyici otoriteler, insanlara veya çevreye zararlı olan maddelerin kontrolü ve endüstriyel alanda çevre güvenlik yönetimi için bir dizi yönetmelik koymuştur.

• Elektrikli ve elektronik cihazlar alanında geçerli 2002/95/CE RoHS sayılı Avrupa Direktifi (Tehlikeli Maddeler Kısıtlaması) Bu, elektrik ve elektronik endüstrilerinde kullanılan bileşenlerde bulunan ağır metaller (Pb, Cd, Hg ve Cr6) ve halojenlerde (PBB and PBDE) kademeli bir azalma sağlar. Her ürünün veri sayfasında “RoHS uygunluğu” yeşil sembol ile gösterilir. Bu sembolün varlığı, seçilmiş ürün için kullanılan malzemelerle ilişkili tüm teknik sorunların 2002/95/CE sayılı Avrupa Direktifi ile çözüldüğü anlamına gelir. Uygulamada, stok dönüş süreci henüz tamamlanmamış olabilir: yine de ELESA+GANTER web sitesinden (www.elesa-ganter.com) kontrol gerçekleştirilmesi mümkündür.

ELESA+GANTER Teknik Departmanı müşterilere her türlü yardım için hazırdır.

• 1907/2006 sayılı Avrupa Yönetmeliği - REACH (Kimyasalların Tescillendirilmesi, Değerlendirilmesi, Ruhsatlandırılması ve Kısıtlanması) applicable to all the chemical substances circulating in the European Community, aiming at improving the knowledge of the dangers and risks arising from the existing chemical substances and from the new ones.
• Otomotiv sektörü için geçerli 2000/53/CE sayılı Avrupa Direktifi – ELV (Araçların Kullanım Ömrü) Bu, araçlarda bulunan ağır metallerde (Pb, Cd, Hg ve Cr6) kademeli bir azalma sağlar. RAEE (WEEE) Direktifi - Atık Elektrikli ve Elektronik Cihazlar.
• 1 Temmuz 2003 yılından beri yürürlükte olan ATEX Direktifi 94/9/CE - ATEX patlama riski olan çalışma ortamlarından bahseder ve potansitel olarak patlayıcı bir atmosferin oluşabileceği alanları sınıflandırır. ATEX işareti (uygunluk beyanı ile birlikte), üzerinde bulunduğu parçanın 94/9/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifinin (1 Temmuz 2003’ten beri zorunlu) tüm gereklilik ve hükümlerine uygun olarak üretildiğini ve uygunluk değerlendirmesi için prosedürlere tabi tutulduğunu onaylar. Bu direktif uyarınca, tüm ekipman ve koruma sistemleri, potansiyel olarak patlayıcı ortamlarda (pnömatik, hidrolik, elektrikli, mekanik) kullanılacak olan bileşenler (güvenli koşullarda çalışmak için gerekli olan) ve potansiyel olarak patlayıcı ortamın dışında kurulan ancak patlama risklerine karşı koruma fonksiyonuna sahip ekipman ve koruma sistemlerinin güvenli çalışması için gereken tüm güvenlik, kontrol ve ayar cihazları için sertifikasyon zorunludur.

Tehlikeli alanlar (potansiyel olarak patlayıcı bir ortamında meydana geliş sıklığı ve süresine göre sınıflandırılır):

• alan 0 hava ile gaz, buhar veya buğu formundaki yanıcı maddelerin karışımından oluşan potansiyel olarak patlayıcı ortamın her zaman, uzun sürelerle veya sıkça (en az 1000 saat/yıl) mevcut olduğu alan;
• alan 1 normal çalışma* sırasında hava ile gaz, buhar veya buğu formundaki yanıcı maddelerin karışımından oluşan potansiyel olarak patlayıcı ortamın ara sıra veya az sıklıkla (yılda 10 saatten fazla ve 1000 saatten az) mevcut olduğu alan;
• alan 2 normal çalışma* sırasında hava ile gaz, buhar veya buğu formundaki yanıcı maddelerin karışımından oluşan potansiyel olarak patlayıcı ortamın yalnızca çok kısa süreyle veya nadiren (yılda 10 saatten az) mevcut olduğu alan;
• alan 20 havada yanıcı toz bulutu formunda potansiyel olarak patlayıcı ortamın her zaman, sıkça veya uzun sürelerle (yılda en az 1000 saat) mevcut olduğu alan;
• alan 21 normal çalışma* sırasında havada yanıcı toz bulutu formunda potansiyel olarak patlayıcı ortamın ara sıra veya az sıklıkla (yılda 10 saatten fazla ve 1000 saatten az) mevcut olduğu alan;
• alan 22 normal çalışma* sırasında havada yanıcı toz bulutu formunda potansiyel olarak patlayıcı ortamın yalnızca çok kısa süreyle veya nadiren (yılda 10 saatten az) mevcut olduğu alan.

* normal çalışma, tertibatın kendi tasarım parametreleri dahilinde kullanıldığı durumları ifade eder.

Direktifte, kullanıldıkları ortama göre iki ekipman grubu (I ve II) tanımlanmıştır:

• grup I madenlerin yer altı bölümlerinde ve/veya madenlerin yüzey bölümlerinde kullanıma yönelik olarak ekipmanlardan oluşur;
• grup II grup I’de belirtilenler dışındaki ortamlarda kullanıma yönelik ekipmanlardan oluşur.

Grup II içerisinde, ATEX direktifinin hükümlerine tabi olan cihazlar, patlama tehlikesi bölgeleri ve ekipman gruplarının birleşimine göre alt kategorilere ayrılmıştır:

• kategori 1 bu kategorideki ekipman ve koruma sistemleri, patlayıcı ortamların uzun sürelerde veya sıkça (yılda 1000 saat veya daha fazla) mevcut olduğu alanlarda kullanılmaya yöneliktir ve çok yüksek düzeyde koruma sağlar;
• kategori 2 bu kategorideki ekipman ve koruma sistemleri, normal çalışma sırasında patlayıcı ortamların az sıklıkla veya ara sıra (10-1000 saat/yıl) mevcut olduğu alanlarda kullanılmaya yöneliktir ve yüksek düzeyde koruma sağlar;
• kategori 3 bu kategorideki ekipman ve koruma sistemleri, normal çalışma sırasında patlayıcı ortamların yalnızca kısa süreyle veya nadiren (yılda 10 saatten az) mevcut olduğu alanlarda kullanılmaya yöneliktir ve normal düzeyde koruma sağlar;

Direktif ayrıca, madde gruplarını tanımlayarak, havayla potansiyel olarak patlayıcı ortamlar oluşturan maddeleri tehlikelilik durumlarına göre sınıflandırmıştır. Tehlikelilik, gaz tutuşma sıcaklığına bağlıdır.

Aşağıdaki tabloda, ilişkili sınıflarıyla birlikte bazı gaz örnekleri gösterilmektedir.

IIB işareti taşıyan ekipmanlar, patlayıcı grup IIA ekipman gerektiren uygulamalar için de uygundur; IIC işareti taşıyanlar da patlayıcı grup IIA ve IIB ekipman gerektiren uygulamalar için uygundur. Tutuşmanın önlenmesi için geçilmemesi gereken maksimum yüzey sıcaklığını (parçanın havayla temas eden yüzeyinde saptanan) belirten sıcaklık sınıfları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

ELESA+GANTER ürünleri, Grup II’de yer alan ekipman ve koruma sistemlerinin güvenli çalışması için gerekli bileşenlerdir (madenler dışındaki ortamlar).

İlgili kategoriler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:

'k’ koruma faktörü: hidrolik sistemlere yönelik aksesuar hattında yer alan ELESA+GANTER ürünlerinin çoğu EN 13463-8 standardı uyarınca da sertifikalıdır (‘k’ sıvıya batırma ile koruma): ekipman koruması, kıvılcım ve diğer tutuşma kaynaklarının oluşumunu önleyen bir sıvının varlığına dayalıdır.

Aşağıdaki örnek, “k” özelliğinin belirgin şekilde mevcut olduğu, EN13463-8 standardı uyarınca sertifikalı bir Elesa ürününün ATEX sınıflandırmasını göstermektedir, örn. TN serisine ait tıpa:

ATEX Grup II ürünlerinin kullanıldığı endüstriyel bir ortamda, gazlar, buharlar ve patlayıcı tozların “potansiyel” varlığı ile ilgili alanların sınıflandırılarak, ilgili risk değerlendirmelerine göre patlama risklerinin mevcut olduğu veya tetiklenebileceği iş yerleri ve çalışma faaliyetlerinin belirlenmesi kullanıcının sorumluluğundadır.

Üretici, nerede ve nasıl çalıştırılacağını öngöremese de kullanıcının ATEX ürününün hangi alanlarda güvenle çalışabileceğini kararlaştırmasına imkan vermek için Gruplar ve Kategorileri ile ilgili gerekli tüm bilgiyi sağlamaktadır.